Wattled Jacana / Leljacana, Kepanki

Wattled Jacana (Jacana jacana)

Foto's (klik er op om te vergroten)
© Suzan van Breenen	© K.D. Dijkstra	© Dennis Binda
© Jan Hein Ribot	© Jan Hein Ribot	© Francita Rijhiner
© Francita Rijhiner	© Iling Tjon Pian Gi	© Iling Tjon Pian Gi
© Iling Tjon Pian Gi	© Iling Tjon Pian Gi	© Iling Tjon Pian Gi
© Ton Plug	© Frank Valk	© Dominiek Plouvier

Een zwart-bruine vogel, met gele plekken in zijn vleugels. Die zie je goed bij het vliegen of als hij zijn vleugels optilt. Hij heeft een gele snavel en rode lellen aan zijn hoofd. Dan ook nog lange groene poten met heel lange tenen. Een opvallende vogel. De jongen hebben wit aan de onderzijde en een streep bij hun oog, maar die gele vlek en de lange tenen zijn al als bij de volwassenen. Ze lopen over de waterplanten, daar hebben ze die grote tenen voor nodig. Je ziet ze in zwampen, rijstvelden en grote trenzen met veel planten. Op die waterplanten maken ze ook met wat stengels een nest, ook vlak bij huizen in de stad. Niet alleen door hun kleur vallen ze op, ze maken ook nog veel lawaai. Je ziet ze soms onder veel geluid met elkaar vechten. Daarbij tillen ze hun vleugels op zodat de gele plek goed opvalt. Aan de vleugel hebben ze een scherpe doorn waarmee ze naar elkaar slaan. Het zijn echte kemphaantjes, zoals ze ook wel genoemd worden. Vliegen doen ze niet vaak. Als ze opgejaagd worden zie je hun poten onder het lijf hangen en ze blijven in de lucht lawaai maken. Hieronder een foto van een vogel op het nest en van het nest zelf.
De bovenste foto is gemaakt door Suzan van Breenen in Nieuw Amsterdam in mei 2010, ze werd door de vogel aangevallen toen ze de foto probeerde te maken. De tweede is van Erik Toorman ergens in Suriname (2003), dan volgt er een van K. Dijkstra, gemaakt in de cultuurtuin, een van Dennis Binda (2008) en twee van Jan Hein Ribot op Leiding in februari 2014. Francita Rijhiner nam de foto van de onvolwassen vogels in april 2008 op Uitkijk. Iling Tjon Pian Gi zag een nest en fotografeerde de een dag oude kuikens in oktober 2014 in Paramaribo. Als ze uit een ei komen zien ze er nog zwart uit. Wat later kwam een Kaaiman kijken.
Dominiek Plouvier maakte de video.

Video (klik op de link of op de 'play'-knop om te kijken)
Video opname van een Leljacana, Kepanki © ;

Verspreiding

Elk klein vierkant stelt minstens één waargenomen vogel voor of een groep, grotere vierkanten minstens vier verschillende dagen met waarnemingen en de grootste vierkanten minstens tien. De kleur geeft aan: blauw voor de kustvlakte, geel voor savanne en rood voor het oerwoud.
Niet alle plaatsen in Suriname worden even goed bezocht door vogelaars, dus de verdeling van de vierkanten geeft een indicatie van de plaats van de vogels, maar ook van de vogelaars. Op sommige plaatsen in het zuiden zijn geen observaties van vogels, door ervaren vogelaars, binnen een straal van 60 kilometer.

Voorkomen in diverse zones
kustvlakte (blauwe stippen op de kaart) :
noordelijke savanna (gele stippen (in het noorden)) :
regenwoud onder 400 m (rode stippen) :
regenwoud boven 400 m (rode stippen) :
Sipaliwini savanna (gele stippen (in het zuiden)) :
Blanco als de vogel niet overtuigend is aangetoond in die zone. Data geïnterpreteeerd door Arie Spaans, Otte Ottema en Jan Hein Ribot.

Namen
Wetenschappelijke naam:	Jacana jacana
Orde:	Charadriiformes
Familie:	Jacanidae, 1 in Suriname
Nederlands:	Leljacana, Kepanki
Engels:	Wattled Jacana
Sranan ('Surinaams'):	Kepanki
Guyana:	Spurwing
Papiamento:
Spaans (Venezuela):	Gallito de Laguna
Portugees (Brazilië):	Jaçanã
Arowaks:	Kwerekwere
Carib:	Mabejau
Frans:	Jacana noir

Verdeling van waarnemingen over het jaar	Waarnemingen van broeden over het jaar

The 855 reported observations of this bird in Suriname, mainly for the last 50 years up to 2018, have been grouped by month. More birds on one day are counted as one observation. Of course, if the graph should depict the total number of birds seen, the differences between the months could be much more pronounced.	The 87 reported breeding observations of this bird in Suriname. Most observations are about nest with eggs, some about fledglings, or feeding at a nest or the building of a nest. Of the about 5000 nests and eggs found for all species together, about 1/3 comes from the egg collection of Penard between 1896 and 1905. For some reason most collecting then was done in the first half of each year, so the shown distribution does not necessarily reflect the actual breeding preferences. The main dry season in Suriname is reckoned to be from half August to the end of November, the main wet season from half April to half August, but the the timing of begin and end does vary from year to year. Around March a second dry season often occurs.

Verdeling van waarnemingen over het jaar

Waarnemingen van broeden over het jaar

The 855 reported observations of this bird in Suriname, mainly for the last 50 years up to 2018, have been grouped by month. More birds on one day are counted as one observation. Of course, if the graph should depict the total number of birds seen, the differences between the months could be much more pronounced.

The 87 reported breeding observations of this bird in Suriname. Most observations are about nest with eggs, some about fledglings, or feeding at a nest or the building of a nest.

Of the about 5000 nests and eggs found for all species together, about 1/3 comes from the egg collection of Penard between 1896 and 1905. For some reason most collecting then was done in the first half of each year, so the shown distribution does not necessarily reflect the actual breeding preferences.
The main dry season in Suriname is reckoned to be from half August to the end of November, the main wet season from half April to half August, but the the timing of begin and end does vary from year to year. Around March a second dry season often occurs.

Laatste update: november 2023 door Jan Hein Ribot. Commentaar of fotos naar: jhribot ( residing at ) gmail (point!) com.
observations can be uploaded to suriname.observation.org or ebird.org ).