Harpy Eagle / Harpij arend, Gonini

Harpy Eagle (Harpia harpyja)

Foto's (klik er op om te vergroten)
op Kabalebo © Armida Madngisa nature guide	© Armida Madngisa nature guide	© Suzan van Breenen
Willi een jaar oud © Sue Boinsky	© Sue Boinsky	bij het nest © Candy McManiman
© Candy McManiman	© Candy McManiman	© Candy McManiman
© Suzette Eeltink	© Suzette Eeltink	© Suzette Eeltink
© Huub Sanders	© Huub Sanders	© Tomas Willems
© Aloysius Biervliet	at zintete © Dominiek Plouvier	© Armida Madngisa nature guide
niet gewond, zonnebadend? © Armida Madngisa nature guide	Guyana in mei © Dick Lock

De Gonini / Harpij is een grote roofvogel met een dubbele kuif. Het is de sterkste arend van de hele wereld samen met de Philippijnse apenarend, allebei met grote klauwen. De Harpij kan apen uit de bomen trekken en ze meenemen door de lucht naar een brede tak om ze op te eten. Maar als je zo sterk bent kun je ook vele andere prooien aan (luiaard bv.). Hij jaagt vanuit een uitkijkpunt in een boom en vliegt meestal tussen de bomen door op zijn prooi af en grijpt ze al vliegend. Het aantal gonini's in de wereld (Zuid en Midden Amerika) neemt af. Er wordt op ze gejaagd (ook voor de veren) en hun natuurlijke omgeving, het bos, heeft veel te lijden onder de houtkap, zowel voor het hout als voor landbouwgrond. Ik heb de vogel maar een keer goed gezien, hij is aardig zeldzaam in Suriname. Maar veel zijn er nooit geweest, ze hebben een groot gebied nodig om genoeg voedsel te vinden. Maar grote stukken maagdelijk oerwoud bestaan nog steeds in Suriname, zoals het grote Centrale Surinaamse Natuur Reservaat (CSNR) met een oppervlakte van meer dan 1.000.000 ha (1/3 van de grootte van Nederland). Nesten worden gebouwd in hoge bomen met dikke takken en ze brengen 1 of 2 jongen groot per legsel. Soms komen er gonini's tot vlakbij Paramaribo, zoals je op het kaartje hieronder kunt zien (dat is al wel van een tijdje geleden).
Alle foto's zijn gemaakt in Suriname: De eerste door Eric Thomassen in west Suriname in november 2007. De vogel kwam gewond uit het water gekropen en vloog toen weg. De tweede foto is een harpij die een grote leguaan opeet bij Arapahu in het westen van Suriname in maart 2010. De derde opname is een beeld uit een video van Aloysius Biervliet bij Palumeu in 1996. Het is waarschijnlijk een net niet volwassen vogel, zonder donkere band op de borst en nog zonder duidelijk kuif. Hij eet een grote leguaan, die hij op een tak neergelegd heeft. In de eerste video kun je deze Harpij zien eten, gefilmd vanuit een boot. Hij lijkt ouder dan de vogel van de twee foto's verderop. Dat zijn foto's van een jonge harpij arend, gemaakt door Sue Boinsky tijdens haar apenonderzoek in het Raleigvallen nauurreservaat in maart 2003. Sue zag de vogel voor het eerst toen hij nog in zijn nest zat, ongeveer een jaar voor de foto gemaakt werd. De jonge vogel is duidelijk nieuwsgierig. Foto's van hetzelfde nest staan ook nog verderop.
Nesten bouwt de gonini in hoge bomen (kankantries) en er komen een of twee jongen. Een paar harpijen nestelde bij de Raleighvallen in het immense centrale natuurreservaat, CNRS in Suriname. Ze broedden daar in 2000 and 2002 en brachten beide keren één jong groot. Zelfs toen het jong uit 2002 opgroeide was het jong van 2000 nog in de buurt van het nest en werd af en toe gevoerd door de ouders. Dit jong was tamelijk makkelijk om te zien te krijgen, maar de ouders werden weinig waargenomen. In 2005 zijn weer foto's genomen nu door Candy McManiman bij hetzelfde nest. Hieronder eerst het jong in 2003, daarna foto's van een volwassen vogel in 2005. Onder de verspreidingsmap staan 2 foto's gemaakt door Suzette Eeltink en nog 2 door Huub Sanders van een volwassen vogel met donkere borstband nabij de Kayser airstrip in 2006 in het zuiden van Suriname.
Fred Pansa maakte de tweede video vanaf de top van de Brownsberg en keek neer op een Harpy die een groot beest (brulaap of luiaard?) in stukken scheurt.

Video (klik op de link of op de 'play'-knop om te kijken)
Video opname van een Harpij arend, Gonini © ;	Video opname van een Harpij arend, Gonini © ;

Verspreiding

Elk klein vierkant stelt minstens één waargenomen vogel voor of een groep, grotere vierkanten minstens vier verschillende dagen met waarnemingen en de grootste vierkanten minstens tien. De kleur geeft aan: blauw voor de kustvlakte, geel voor savanne en rood voor het oerwoud.
Niet alle plaatsen in Suriname worden even goed bezocht door vogelaars, dus de verdeling van de vierkanten geeft een indicatie van de plaats van de vogels, maar ook van de vogelaars. Op sommige plaatsen in het zuiden zijn geen observaties van vogels, door ervaren vogelaars, binnen een straal van 60 kilometer.

Voorkomen in diverse zones
kustvlakte (blauwe stippen op de kaart) :
noordelijke savanna (gele stippen (in het noorden)) :
regenwoud onder 400 m (rode stippen) :
regenwoud boven 400 m (rode stippen) :
Sipaliwini savanna (gele stippen (in het zuiden)) :
Blanco als de vogel niet overtuigend is aangetoond in die zone. Data geïnterpreteeerd door Arie Spaans, Otte Ottema en Jan Hein Ribot.

Namen
Wetenschappelijke naam:	Harpia harpyja
Orde:	Accipitriformes
Familie:	Accipitridae, 33 in Suriname
Nederlands:	Harpij arend, Gonini
Engels:	Harpy Eagle
Sranan ('Surinaams'):	Gonini, kesie-kesie-aka, akka-granman
Guyana:
Papiamento:
Spaans (Venezuela):	Aguila harpía
Portugees (Brazilië):	Gavião-real, Aguila harpia, Harpie
Arowaks:	Foedjie-balielie, Haw-balielie (baas van de luiaar
Carib:	Kwano, potomekwano
Frans:	Harpie féroce

Verdeling van waarnemingen over het jaar	Waarnemingen van broeden over het jaar

The 72 reported observations of this bird in Suriname, mainly for the last 50 years up to 2018, have been grouped by month. More birds on one day are counted as one observation. Of course, if the graph should depict the total number of birds seen, the differences between the months could be much more pronounced.	The 6 reported breeding observations of this bird in Suriname. Most observations are about nest with eggs, some about fledglings, or feeding at a nest or the building of a nest. Of the about 5000 nests and eggs found for all species together, about 1/3 comes from the egg collection of Penard between 1896 and 1905. For some reason most collecting then was done in the first half of each year, so the shown distribution does not necessarily reflect the actual breeding preferences. The main dry season in Suriname is reckoned to be from half August to the end of November, the main wet season from half April to half August, but the the timing of begin and end does vary from year to year. Around March a second dry season often occurs.

Verdeling van waarnemingen over het jaar

Waarnemingen van broeden over het jaar

The 72 reported observations of this bird in Suriname, mainly for the last 50 years up to 2018, have been grouped by month. More birds on one day are counted as one observation. Of course, if the graph should depict the total number of birds seen, the differences between the months could be much more pronounced.

The 6 reported breeding observations of this bird in Suriname. Most observations are about nest with eggs, some about fledglings, or feeding at a nest or the building of a nest.

Of the about 5000 nests and eggs found for all species together, about 1/3 comes from the egg collection of Penard between 1896 and 1905. For some reason most collecting then was done in the first half of each year, so the shown distribution does not necessarily reflect the actual breeding preferences.
The main dry season in Suriname is reckoned to be from half August to the end of November, the main wet season from half April to half August, but the the timing of begin and end does vary from year to year. Around March a second dry season often occurs.

Laatste update: september 2024 door Jan Hein Ribot. Commentaar of fotos naar: jhribot ( residing at ) gmail (point!) com.
observations can be uploaded to suriname.observation.org or ebird.org ).