Orange-winged Parrot / Oranjevleugelamazone, Kulekule

Orange-winged Parrot (Amazona amazonica)

Foto's (klik er op om te vergroten)
© Dominiek Plouvier	© Erik Toorman	© K.D. Dijkstra
© K.D. Dijkstra	In 2007 vloog er een afwijkend gekleurde gele papegaai mee met de groep oranjevleugel amazones in Paramaribo ( de mutatie heet 'lutino'), juni 2007. © Erik Toorman	Haar tamme Kulekule in Suriname, januari 2000. © Rochelle Tjin Wong Joe
© Roberto Plomp	© Foek Chin Joe	© Jan Hein Ribot
© Dominiek Plouvier	© Ronald Teulings	© Roy Tjin
dec 22 © Serano Ramcharan	Kulekule nestend in zwarte mangrove © Serano Ramcharan	© Serano Ramcharan

De Kulekule of Oranjevleugel Amazone is de meest voorkomende grote papegaai in Suriname. Hij is voornamelijk groen met geel op het hoofd en de wangen en oranje in de vleugel en ook nog wat blauw. Kulekules komen overal in suriname voor, vanaf de kust tot in het binnenland.
Ze vliegen in paren, vooral bij zonsondergang verzamelen ze in groepen om naar een slaapplaats te vliegen. Vaak worden er groepen van honderden vogels gezien. Als ze vliegen zijn ze vaak luidruchtig, ze roepen dan hun eigen naam. Maar ze kunnen ook heel rustig zijn als ze eten, ze houden vooral van noten zaden en vruchten. Zo zitten ze soms met velen heel stil te eten in een citrusplantage, je hoort alleen wat bewegen tussen de bladeren. Zo zag ik er wel eens honderden huishouden in de sinasappelbomen van Alliance.
Ook over de stad komen ze gevlogen en maken veel lawaai. Er wordt op de koele koeles gejaagd. De jachtwet moet regelen dat het niet teveeel gebeurt. Ze zijn gewild als kooivogel en kunnen dan leren praten. Ook wordt het (soms taaie) vlees gegeten. Broeden doen ze in het begin van het jaar in hoge holle bomen langs de kust.
Het krassende geluid van de kulekule is opgenomen op Weg naar Zee (Ribot). Dat geluid is ook te horen op een video van twee KuleKules opgenomen door Ronald Teulings in Georgetown, Guyana in 2011. De bovenste foto is gemaakt door Ronald Teulings in Suriname, 2007 en de foto van een Kulekule bij zijn nest is gemaakt door KD Dijkstra vlakbij Berg en Dal ook in Suriname in february 2008. Dat is in het normale broedseizoen van deze Amazone. De vliegende Kulekule is gemaakt door Roy Tjin in Paramaribo in 2009. De foto daarna is van Pascal Dubois, gemaakt van een tamme vogel in Frans Guyana in 2002. Dan nog een tamme papegaai in een dorp in Suriname, gemaakt door KD Dijkstra. In 2007 vloog er een afwijkend gekleurde gele papegaai mee met de groep oranjevleugel amazones in Paramaribo (de mutatie heet 'lutino'). Erik Toorman maakt bovenstaande foto van hem. Een foto gemaakt door Rochelle Tjin Wong Joe van haar tamme Kulekule in Suriname (jan. 2000). Als laaste een foto van een amazone door R. Plomp, in een tuin in Paramaribo, Suriname 1996.
Meestal zie je deze vogels in groepen. Grootste door mij waargenomen groep was 1200, Marienburg, 1982 (Ribot), maar er zijn ook verslagen van veel grotere groepen bij een overnachtingsplaats 10.000).
Dominiek Plouvier maakte drie video's van een kulekule die van bloemen snoept (Erythrina poepigiana) en een die podosiri eet (Euterpe sp.). En een video van een roepende Kulekule.

Vogelgeluiden (klik er op om te luisteren)
Geluidsopname van een Oranjevleugelamazone, Kulekule © Jan Hein Ribot

Video (klik op de link of op de 'play'-knop om te kijken)
Video opname van een Oranjevleugelamazone, Kulekule © ;	Video opname van een Oranjevleugelamazone, Kulekule © ;	Video opname van een Oranjevleugelamazone, Kulekule © ;

Verspreiding

Elk klein vierkant stelt minstens één waargenomen vogel voor of een groep, grotere vierkanten minstens vier verschillende dagen met waarnemingen en de grootste vierkanten minstens tien. De kleur geeft aan: blauw voor de kustvlakte, geel voor savanne en rood voor het oerwoud.
Niet alle plaatsen in Suriname worden even goed bezocht door vogelaars, dus de verdeling van de vierkanten geeft een indicatie van de plaats van de vogels, maar ook van de vogelaars. Op sommige plaatsen in het zuiden zijn geen observaties van vogels, door ervaren vogelaars, binnen een straal van 60 kilometer.

Voorkomen in diverse zones
kustvlakte (blauwe stippen op de kaart) :
noordelijke savanna (gele stippen (in het noorden)) :
regenwoud onder 400 m (rode stippen) :
regenwoud boven 400 m (rode stippen) :
Sipaliwini savanna (gele stippen (in het zuiden)) :
Blanco als de vogel niet overtuigend is aangetoond in die zone. Data geïnterpreteeerd door Arie Spaans, Otte Ottema en Jan Hein Ribot.

Namen
Wetenschappelijke naam:	Amazona amazonica
Orde:	Psittaciformes
Familie:	Psittacidae, 27 in Suriname
Nederlands:	Oranjevleugelamazone, Kulekule
Engels:	Orange-winged Parrot
Sranan ('Surinaams'):	Kule kule, Kulekule, Koelekoele
Guyana:	Screecher
Papiamento:
Spaans (Venezuela):	Loro guaro
Portugees (Brazilië):	Curica, Papagaio-do-mangue, Loro guaro,
Arowaks:	Koelewakoe, Koele-koele
Carib:	Koelewakoe, Koele-koele
Frans:	Amazone aourou, Jacquot

Verdeling van waarnemingen over het jaar	Waarnemingen van broeden over het jaar

The 1140 reported observations of this bird in Suriname, mainly for the last 50 years up to 2018, have been grouped by month. More birds on one day are counted as one observation. Of course, if the graph should depict the total number of birds seen, the differences between the months could be much more pronounced.	The 6 reported breeding observations of this bird in Suriname. Most observations are about nest with eggs, some about fledglings, or feeding at a nest or the building of a nest. Of the about 5000 nests and eggs found for all species together, about 1/3 comes from the egg collection of Penard between 1896 and 1905. For some reason most collecting then was done in the first half of each year, so the shown distribution does not necessarily reflect the actual breeding preferences. The main dry season in Suriname is reckoned to be from half August to the end of November, the main wet season from half April to half August, but the the timing of begin and end does vary from year to year. Around March a second dry season often occurs.

Verdeling van waarnemingen over het jaar

Waarnemingen van broeden over het jaar

The 1140 reported observations of this bird in Suriname, mainly for the last 50 years up to 2018, have been grouped by month. More birds on one day are counted as one observation. Of course, if the graph should depict the total number of birds seen, the differences between the months could be much more pronounced.

The 6 reported breeding observations of this bird in Suriname. Most observations are about nest with eggs, some about fledglings, or feeding at a nest or the building of a nest.

Of the about 5000 nests and eggs found for all species together, about 1/3 comes from the egg collection of Penard between 1896 and 1905. For some reason most collecting then was done in the first half of each year, so the shown distribution does not necessarily reflect the actual breeding preferences.
The main dry season in Suriname is reckoned to be from half August to the end of November, the main wet season from half April to half August, but the the timing of begin and end does vary from year to year. Around March a second dry season often occurs.

Laatste update: september 2024 door Jan Hein Ribot. Commentaar of fotos naar: jhribot ( residing at ) gmail (point!) com.
observations can be uploaded to suriname.observation.org or ebird.org ).