Een dagje eind maart 2011 (regentijd) op het vakantiecentrum Overbridge.
Door de ogen van een natuurliefhebber
De oude plantage Overbridge ligt op zo’n 40 km van Paramaribo aan de linkeroever van de Surinamerivier. Het is enige jaren geleden door de familie Wong omgetoverd tot een mooi vakantieoord met kleine luxueuze vakantiehuisjes, een strand en restaurant.
Eerst even over de vegetatie.
Gezien het gebied langs de Surinamerivier ligt is er langs de oevers van de rivier en landinwaarts behoorlijk wat zwamp en drasbos. Langs de rivier treffen we volgende bomen aan: rode mangrove (Rhizophora mangle) met de mooie steltwortels en verder lange wortels die vanaf de hoge takken naar beneden hangen. De parwa of zwarte mangrove (Avicennia sp.) komt er niet voor, daarvoor is het water niet zout genoeg meer. Wel is de getijdewerking in de rivier nog heel goed zichtbaar, tot enkele meters hoogteverschil tussen eb en vloed. Veel voorkomende bomen langs de rivier zijn verder: overheersend watrabebe (Pterocarpus officinalis) met de oranje bloemen, en ronde platte vruchten met 1 zaad. De watrabebe staat in het water en heeft grote typische plankwortels. Verder watracacao (Pachira aquatica) met vruchten als cacao, en grote bloemen met rode stuifmeeldraden, familie van kankantrie (Bombacaceae). Ook watrabiri zien we er veel, een kleinere boom van de familie van de Leguminosae. In het Latijn heet hij Macrolobium bifolium, de blaadjes staan in paren als een hoef van een hert, zoals bij rode lokus of purperhart. De meest opvallende bomen van Overbridge zijn echter de majestueuze kankantriebomen (Ceiba pentandra), echte woudreuzen. Verder is de meest opvallende boom de kroebara of Pentaclethra macroloba. Hij is overal te zien op het emplacement, langs de rivier, de kreken, de kanalen. Dubbelgeveerde bladeren, lange witte pluimbloemen, en een grote kromme peulvrucht van wel 30 cm lang met meerdere zaden. Ze blijken gevoelig aan veranderende waterhuishouding, want langs de gegraven kanalen zijn vele kroebaras afgestorven, wat dan weer goed is voor de spechten (temremans). Een veel voorkomende boom langs de rivier is verder de laaglandbaboen of Virola surinamensis. Baboen behoort tot de nootmuskaatfamilie of Myristicaceae, goed te zien aan de ovale vruchten die als ze openspringen 1 zaad met rood arillum hebben. Dit rode arillum wordt gegeten door toekans en aracaris. Een andere zwampboom is mataki (Symphonia globulifera), met bijna een zelfde habitus als baboen (maar door oefening leer je ze te onderscheiden). Mataki heeft bijna het hele jaar door rode bloemen, waar vele kolibris de nectar van snoepen, vooral de white necked jacobin (Florisuga mellivora). Qua palmen is de meest opvallende palm de Mauritiuspalm (Mauritia flexuosa), met de enorme handvormige bladeren en mooie ovale glimmende harde vruchten. Verder in de zwampen de pinapalm (Euterpe sp.) waarvan van de bessen de podosiri gemaakt wordt. Langs het strand zijn veel cocospalmen aangeplant. Verder op hoger gelegen plaatsen komen we veel maripapalmen tegen (Maximiliana maripa). Andere restanten van het zwampbos zijn: enige bomen mope her en der (Spondias mombin), soms een tafrabon (Cordia tetrandra). Wat ik niet gezien heb (misschien over het hoofd gezien) zijn mira-udus (Triplaris surinamensis) en possentrie (Hura crepitans), de 2 meest voorkomende bomen van het zwampbos rond Paramaribo. Het lijkt alsof de mira udu bossen stoppen ter hoogte van Paranam. Verder weg van de rivier komen we meer bomen tegen van het hoger gelegen bos. Naast kankantrie, de echte woudreus, treffen we grote bomen aan van : barklaks (Eschweilera spec., vraag me niet welke), ingipipa (Couratari spec.), rode foengoe (Parinari campestris), kwaries (Vochysia spec.), en vele andere die ik zelf nog niet ken. Opvallende bomen zijn ook de kwatakamas (Parkia pendula); met zijn tafelkroon lijkt het meer een boom uit de Afrikaanse savanne dan uit het Surinaamse regenbos. De schors is altijd afbladderend en altijd vol termietennesten. Een opvallend veel voorkomende middelgrote boom van Overbridge, met grote witte bloemen is Bellucia grossularoides van de mispelfamilie of Melastomataceae. De Latijnse naam zegt het weer: na de bloem komt een grote bes of’groseille’ in het Frans. Een van de lekkerste vruchten van het Surinaamse bos. Een andere boom die veel rond Overbridge wordt gezien is kopie of Goupia glabra, met zijn ijle kroon met fijne blaadjes. Langs de weg en de kanalen zien we het sekundaire bos opkomen. De belangrijkste vertegenwoordiger is overal bospapaja (Cecropia sp.). Verder zijn er vele soorten pinjas (Vismia sp.) en her en der een weti udu (Tapirira guiananesis). In Frans Guyana heet deze laatste veel voorkomende boom ‘le faux mombin’ of ‘valse mope’. Tja, tis ook een Anacardiaceae, en de zwarte bessen zijn zeker ook eetbaar en lekker ! Een boom die op bospapaja lijkt is de morototo (Didymopanax morototoni); de kroon is echter niet zo ijl, maar de bladeren zijn ook groot en handvormig.
Nu wat over de vogels.
Op het emplacement en rond de huizen treffen we de ‘gewone’ huis-en tuin vogeltjes aan: grietjebie (Pitangus sulphuratus), marechaussee-grietjebie (Miozetetes cayennensis), blauwtje en kronto tangara (Thraupis episcopus en T. palmarum), gadotjo (Troglodytes aedon), boontjedief (Turdus leucomelas), dagoekafowru (Mimus gilvus), stondoifis (Columbina talpacoti en C. passerina). Waar de huizen gebouwd worden is nog heel wat gras en her en der wat restanten bomen. In het gras hebben we veel djeks (Sporophila americana), en soms een rowti (Sporophila minuta) of blawbakarowti (Sporophila castaneiventris) (deze laatste deze keer niet gezien). Ook srio’s zijn alom aanwezig (Violatina jacarina). Op dode bomen treffen we zowel Lineated woodpecker (Dryocopus lineatus) als Crimson crested (Campephilus melanoleucos) aan, de grote temremans. Aan een grote boom hangen hangnesten van zowel ponpon (Psaracolius decumnans) als banabeki (zowel yellow rumped als red rumped cacique; Cacicus celus en C. haemorrheus). De green oropendula die in het hoogbos en de savanne voorkomt heb ik niet gezien, alleen de crested oropendula van het laagland. Verder zie je langs de bosrand of in het wandelbos ook green tailed jacamar, o zo mooi (Galbula galbula). En wat roofvogels als roadside hawk, (Buteo magnirostris) en laughing hawk (Herpethoteres cachinnans). Die laatste leeft alleen van slangen en hagedissen. Langs het water en in het zwampbos zie je enige soorten vogels die typisch zijn voor het zwampbos en niet in het hoogbos voorkomen. Ik zag er een koppeltje crane hawks, een zeldzame mooie roofvogel van het zwampbos, met de lange ongeveerde rode poten en de witte vleugelvlekken (Geranospiza caerulescens). Mooi aan het zeilen. Verder ook balts van slender-billed kite (Rhostramus hamatus), een echte roofvogel van het moerasbos, niet van open vlakten en kanalen zoals zijn broertje de slakkenwouw of pakro aka (Rosthramus sociabilis) (die je niet op Overbridge ziet). Andere vogels uit het zwampbos zijn ondermeer de mangrove duif of Pale vented pigeon (Columba cayennensis), overal aanwezig. Verder hoorde ik er Cinereous tinamou (Crypturellus cinereus) zoals in Peperpot, echt een anamoe van moerasbos en niet van hoogbos. En heel typisch langs de rivier, vooral in de regentijd, de roep van de kro-kro-kro, de green ibis (Mesembrinibis cayennensis). Als je langs de hoofdingang 300-400 meter de geasfalteerde baan terugkeert, heb je een brugje met wandelpad links. Gezien dit onder water stond, heb ik het niet gewandeld maar daar zijn nog tal van andere vogels zichtbaar van de onder- en middenetages in het bos, die binnenin het donkere bos verblijven. Op 600 meter van de ingang heb je links enige poelen waar je soms Least Grebe op ziet zitten (Podiceps dominicus). Niet gezien deze keer. Wel gezien is de green kingfisher (Chloroceryle americana), zowel mannetje als wijfje. Tevens vlogen ringed kingfishers over (Ceryle torquata). Deze laatste vliegt soms hoog, maar kondigt zich van ver met een luid ‘tjek’ al aan. In de buurt van de poelen zag ik ook Black Hawk eagle in het bos vliegen (Spizaetus tyrannus). Een prachtige bosroofvogel die ondermeer leeft van monki monkis (Squirrel monkies). Langs de hoofdweg hoor je veel de roep van 2 woodcreepers : buff throated (Xiphorynchus guttatus) en straight billed woodcreeper (X. picus). Verder heb ik zowel White tailed als Viloaceaous Trogon gehoord (Trogon viridis en T. violaceous), maar geen van beide gezien. Wel zag ik een Pied Puffbird (Notarchus tectus) mooi komen zitten op een kale kopie. En wat je ook altijd ziet op Overbridge zijn de Bat falcons of vleermuisvalken (Falco rufigularis). Zowel langs de rivier kan je ze zien, of op een dorre tak langs de weg, soms vleermuizen vangend tijdens de schemering. Kolibris waren niet omnipresent deze keer. Alleen green tailed goldenthroat (Polythmus theresiae) en Reddish hermit (of was het Little hermit?). Moeilijk uit elkaar te halen deze kleine kolibris, ze zijn ook razendsnel. Je moet al een doorgewinterde birder zijn om dit snel te kunnen onderscheiden. Toucans hoor en zie je altijd. Deze keer white throated toucan, black necked aracari en green aracari, allen mooi gezien. Geen koekoeken deze keer. Van de papegaaien alleen de luidruchtige Golden winged parakeet (Brotogeris chrysopterus) en Brown throated parakeet (Aratinga pertinax) op het emplacement, en zelfs een groepje green rumped parrotlets (Forpus passerinus). Na 10 tot 11 uur ’s morgens wordt het te warm en dan ga je rusten. Op je terras geniet je dan (naast van je whiskey cola) ook van zeilende swallow tailed (Elanoides forficatus) en plumbeous kites (Ictinia plumbea). Beide wouwen zijn altijd aanwezig, rustig zeilend in de hete luchtstromingen. Vooral de wit zwarte zwaluwstaartwouw is heel mooi. Beide wouwen voeden zich bijna uitsluitend met insekten die ze vangen in de lucht. Andere waargenomen vogelsoorten (soms enkel geluid) : cattle egret, striated heron, black vulture, turkey en greater yellow headed vulture, king vulture, yellow headed caracara, wattled jacana, band rumped swift, fork tailed palmswift, swallow wing, plain crowned spinetail, mouse coloured antshrike, yellow bellied elaenia, yellow crowned tyrranulet, piratic flycatcher, boat billed flycatcher, tropical kingbird, black tailed tityra, rufous browed peppershrike, cayenne jay, brown chested martin, barn swallow, tropical gnatcatcher, blackcapped donacobius, spectacled trush, silverbeak tanager, violaceous euphonia, giant cowbird. Zo, dat was het. Een dagje van de natuur genieten op Overbridge, zowel bomen en struiken als de avifauna. We kennen al wat, maar moeten nog o zo veel leren !!!!
Dominiek Plouvier, 25 maart 2011
All of the names in the table are linked to pages on this website that describe the bird, and sometimes have one or more photos, sounds or videos of it. The table was created by J.H. Ribot, with the help of many birders.